W czasie przedsięwzięcia „Chrzanolandia zaprasza na … Jarmark Cudów” współorganizowanego przez LGD „Partnerstwo na Jurze” Koło Gospodyń Wiejskich z Mirowa dzieliło się z uczestnikami swoimi zręcznościami tworzenia tradycyjnych palm wielkanocnych oraz doświadczeniami i wspomnieniami na temat przeżywania Świąt Wielkiej Nocy. Palmy tworzone były wyłącznie z naturalnych materiałów: gałązek wierzbowych, borowiny, bukszpanu, sosny, cyprysu, dzikiej porzeczki, witek brzozowych i bibułkowych kwiatów. Każdy uczestnik mógł zabrać ze  sobą własnoręcznie zrobioną palmę.

Umiejętnością tworzenia kwiatów z bibuły dzieliła się twórczyni ludowa - Pani Kazimiera Musiak. Artystka przybliżyła odwiedzającym jarmark gościom tradycyjne i współczesne wzory i techniki rękodzielnicze takie jak: wycinanie, skręcanie, zwijanie, rolowanie, cukierkowanie czy becikowanie oraz opowiedziała o sposobie na utrwalenie żywego koloru i trwałego kształtu tworzonych dekoracji poprzez zanurzenie ich w rozpuszczonym wosku. Goście wykazali się niezwykłą sprawnością manualną i tworzyli piękne kwiaty z bibuły.

O tradycji związanej z palmą wielkanocną

Niedziela Palmowa

Niedziela Palmowa zwana też jest Kwietną lub Wierzbną. Kościół święci w tym dniu tryumfalny wjazd Chrystusa do Jerozolimy. Zwyczaj ten pojawił się w XI w. W Niedzielę Palmową, jak sama nazwa wskazuje, w kościołach święci się palmy na terenie całej Polski.

W Chrzanowie i okolicznych miejscowościach po procesji i Mszy św. organizowany jest konkurs na najpiękniejszą palmę wielkanocną, wykonaną według tradycyjnego przekazu. Palmie przypisuje się dobroczynne właściwości, szczególnie zielonej gałązce wierzby. Symbolizuje ona odradzające się życie, radość i coroczną odnowę. Na naszych terenach do palmy, jako podstawę dawało się gałązki wierzby, która w tym czasie obsypana była „baziami” inaczej „kotkami”. Z racji swoich małych wymagań co do warunków wzrostu, rośnie praktycznie w każdym miejscu,  jest symbolem odradzania się życia oraz radości. Uznaje się ją za roślinę miłującą życie. W nauce kościoła chrześcijańskiego  symbolizowała zmartwychwstanie i nieśmiertelność dusz.

Do palmy wkładano także inne rośliny wiecznie zielone, jak: bukszpan, borowinę, barwinek, tuję, jałowiec. Jałowiec symbolizował koronę cierniową nałożoną na głowę Jezusa. Dodawano też trzcinę (na wiechę), bagno zwyczajne (dziki rozmaryn), kokcynę (krzew konwaliowy), szakłak pospolity, koronowe drzewo, sosnę wejmutkę, nazywaną na naszych terenach sosną turecką. Dekorowano palmę kwiatami wykonanymi z bibuły i wstążeczkami.

Jak podają przekazy ustne na terenie ziemi chrzanowskiej na palmę mówiono „mietełka”. Każdy taką mietełkę wykonywał dla siebie sam. Chłopcy gromadzili wcześniej gałązki. Urządzali po nie wyprawy do lasu, a w miejscowościach położonych blisko Wisły po materiał na palmę udawali się nad rzekę.  Niektóre gałązki już dwa tygodnie wcześniej trzeba było umieścić w domu, w wodzie, aby puściły pąki. Mietełki o długości ok. 70 cm w zwieńczeniu miały zestaw wszystkich gałązek. Pozostałą część stanowiła rękojeść ściągnięta łupanym korzeniem sosny lub cienkimi gałązkami wikliny.

Kolory kwiatów z bibuły mają swoją symbolikę i znaczenie, np.  kolor czerwony, jako kolor krwi przedstawiał biologiczny wymiar istnienia oraz witalność i moce rozrodcze. Jest też kolorem małżeństwa i prokreacji. Powiązany jest z życiem i śmiercią. Niebieskie kwiaty wiązały się z mitycznym prapoczątkiem kosmicznego oceanu i nieba. Niebieski to również kolor wody, symbol płodności. Kolor żółty kwiatów wiązał się ze słońcem i ogniem, jasnością dnia i symboliką centrum środka wszechświata. Natomiast biel kojarzyła się z czystością i dobrem. Czarny kolor to był symbol śmierci, mroku. Uważany był za kolor zaświatów.

(z książki „Wiosna” wydanej przez LGD)

LGD „Partnerstwo na Jurze” składa serdeczne podziękowania dla Koła Gospodyń Wiejskich z Mirowa za przeprowadzenie warsztatów wicia tradycyjnych palm wielkanocnych oraz Pani Kazimiery Musiak Mirowa za przeprowadzenie warsztatów biułkarstwa.